A Inspección de Traballo e Seguridade Social, desde o inicio da pandemia ocasionada pola COVID-19, veu colaborando coas autoridades sanitarias na vixilancia do cumprimento das distintas recomendacións e pautas aprobadas e trasladando ás devanditas autoridades os incumprimentos detectados, cando estes ocorrían nos centros de traballo que non estivesen incluídos no ámbito de aplicación do Real Decreto 664/1997, 1997, do 12 de maio, sobre a protección dos traballadores contra os riscos relacionados coa exposición a axentes biolóxicos durante o traballo.
A práctica adquirida e a necesidade de manter as actuacións da ITSS durante a nova normalidade, puxeron de manifesto que, para unha maior optimización dos recursos públicos e un mellor aproveitamento das capacidades dos distintos organismos da Administración, era conveniente permitir á Inspección de Traballo e Seguridade Social actuar nesta materia, aínda que de maneira directa. Para iso, era requisito previo a oportuna habilitación, xa que, en caso contrario, e ao tratarse de obrigacións de saúde pública, e non da orde social, as actuacións da Inspección estarían extralimitándose das funcións que legalmente lle corresponden, coas consecuencias que iso podería ter para a validez das devanditas actuacións.
A Real Decreto-lei 26/2020, do 7 de xullo, de medidas de reactivación económica para facer fronte ao impacto do COVID-19 nos ámbitos de transporte e vivenda recolle na súa disposición final duodécima a modificación do artigo 31 da Real Decreto-lei 21/2020, do 9 de xuño, de medidas urxentes de prevención, contención e coordinación para facer fronte á crise sanitaria ocasionada polo COVID-19. Isto supón que a Inspección de Traballo e Seguridade Social dispón dun marco xurídico específico para vixiar e esixir o cumprimento das medidas establecidas no artigo 7 da Real Decreto-lei 21/2020, fronte ao COVID-19 nos centros de traballo.
Obxecto das actuacións:
A actuación da ITSS alcanza á vixilancia do cumprimento das obrigacións establecidas no artigo 7.1, parágrafos a), b), c) e d), da Real Decreto-lei 21/2020, do 9 de xuño:
- Adoptar medidas de ventilación, limpeza e desinfección adecuadas ás características e intensidade de uso dos centros de traballo, conforme os protocolos que se establezan en cada caso.
- Poñer ao dispor dos traballadores auga e xabón, ou xeles hidroalcohólicos ou desinfectantes con actividade virucida, autorizados e rexistrados polo Ministerio de Sanidade para a limpeza de mans.
- Adaptar as condicións de traballo, incluída a ordenación dos postos de traballo e a organización das quendas, así como o uso dos lugares comúns de forma que se garanta o mantemento dunha distancia de seguridade interpersoal mínima de 1,5 metros entre os traballadores. Cando iso non sexa posible, deberá proporcionarse aos traballadores equipos de protección adecuados ao nivel de risco.
- Adoptar medidas para evitar a coincidencia masiva de persoas, tanto traballadores como clientes ou usuarios, nos centros de traballo durante as franxas horarias de previsible maior afluencia. Aínda que neste caso a habilitación da ITSS prodúcese unicamente para cando tales medidas afecten a persoas traballadoras.
