O Goberno publicou unha guía con recomendacións sobre o uso e mantemento dos sistemas de climatización e ventilación de edificios e locais comerciais, dirixida a profesionais do sector.
O documento establece unha serie de criterios técnicos para protexer a saúde pública, co obxectivo de previr a propagación do COVID-19 en espazos e locais públicos con ventilación ou climatización mecánica, como poden ser oficinas, centros comerciais, instalacións deportivas ou culturais, entre outras.
A guía foi coordinada por técnicos do Ministerio de Sanidade, do Ministerio de Transición Ecolóxica e Reto Demográfico e do Instituto para a Diversificación e Aforro da Enerxía, coa participación de expertos en saúde pública, sanidade ambiental, aerobiología e instalacións de climatización e ventilación. Tívose en conta as recomendacións das axencias internacionais, organizacións profesionais e sociedades científicas.
As recomendacións son as seguintes:
- A guía salienta que a renovación de aire é o parámetro máis importante. Se é posible, recoméndase un mínimo de 12,5 litros por segundo (l/ s) e ocupante, que é o valor que o Regulamento de Instalacións Térmicas en Edificios atribúe a un aire de boa calidade. Para asegurar este valor mínimo, pódese traballar en dúas direccións: aumentar a ventilación ou reducir a ocupación dos espazos.
- É aconsellable verificar que os equipos encargados da renovación de aire traballen, polo menos, nas súas condicións nominais de deseño e que as posibles perdas de carga, especialmente internas ao sistema sexan mínimas (filtros con colmatación, etc.).
- Se o sistema dispón de controis específicos de calidade de aire (sondas de CO2, etc.) recoméndase desconectalos, dando prioridade ao caudal do sistema (por horario). En concreto, en horario laboral, aconséllase traballar co caudal máximo que permita o sistema desde dúas horas antes da apertura e ata dúas horas despois do peche. Nas horas restantes da semana, incluído fins de semana, é preferible que o sistema continúe funcionando a baixo caudal, pero nunca a nivel inferior do 25% do caudal de aire nominal.
- Naqueles dispositivos que o posibiliten, a guía recomenda eliminar ou reducir a recirculación do aire sempre que as condicións de operación permítano.
- En canto aos recuperadores de calor rotativos, aconséllase realizar unha inspección antes de poñelos en funcionamento. Nos recuperadores de placas, pola súa banda, recoméndase verificar as posibles fugas.
- Se existe un sistema de extracción específico para a zona de aseos ou outras zonas anexas á oficina, como, por exemplo, vestiarios, é recomendable mantelos activos de forma permanente.
- Cando o edificio, en orixe, non dispoña de sistemas de ventilación mecánica, a guía recomenda a apertura de xanelas accesibles, favorecendo a ventilación cruzada. Aconséllase realizar unha ventilación regular con xanelas mesmo en edificios con ventilación mecánica.
- Recoméndase non modificar a temperatura de consigna nin de calefacción nin de refrixeración.
- Os rangos regulamentarios sobre humidade relativa -entre o 30% e o 70%, considéranse adecuados, polo que a guía aconsella manter os puntos de consigna previamente establecidos no edificio.
- No caso de que no edificio haxa “fancoil”, “Split” inductores ou outro tipo de unidades interiores de expansión directa, é aconsellable que estes dispositivos funcionen de maneira compasada e solidaria coas unidades exteriores. A guía recomenda aumentar, tanto como sexa tecnicamente posible, a filtración do aire recirculado se o equipo permíteo, e a condición de que se garanta o caudal de aire nominal do equipo.
- Se o local presenta dificultades para obter unha ventilación satisfactoria, aconséllase o uso de unidades portátiles equipadas con filtros de alta eficiencia HEPA, situadas nos espazos para tratar. É preciso que manteñan un índice de movementos hora significativo. A eficacia destes equipos depende da súa correcta selección e dimensionamiento, polo que se debe realizar por técnico competente.Particularmente, a guía lembra que non se poden usar equipos baseados na xeración de ozono en locais con presenza de persoas e que a Organización Mundial da Saúde advirte contra a utilización das lámpadas UV- C para desinfectar as mans ou calquera outra superficie da pel. Por tanto, non se recomenda o seu uso en ambientes nos que haxa presenza de persoas.
- O documento considera os labores de mantemento tan relevantes como as de operación do sistema. Así, no suposto daqueles edificios e establecementos que pechen ou cesen a súa actividade, é recomendable realizar unha revisión xeral da instalación de climatización antes da reapertura, limpando reixas, difusores, filtros e baterías. E se a instalación é de ventilación, é conveniente realizar un proceso de purga do aire interior tanto do edificio como do sistema, para o que bastaría co arranque do sistema de ventilación para ofrecer un número de renovacións do aire interior adecuado.
- A guía non considera preceptivo realizar a limpeza dos condutos se se seguen as recomendacións anteriores sobre o aumento da achega de aire exterior, ausencia de recirculación e parada de recuperadores rotativos. Esta recomendación non exime da preceptiva revisión, unha vez por tempada, da rede de condutos segundo os criterios da norma UNE 100012.
- É aconsellable substituír os filtros de aire de acordo co programa de mantemento xa establecido en cada edificio. Se o ventilador do equipo permíteo, recoméndase mellorar a eficacia do filtro, sempre que se garanta o caudal de aire nominal do equipo.
- O documento tamén estima conveniente revisar e limpar as unidades de impulsión e retorno.
- Os labores de mantemento deben realizarse de acordo coas medidas de seguridade establecidas nos protocolos de cada empresa e segundo as directrices do Ministerio de Sanidade. En concreto, a guía salienta a necesidade de actuar de forma segura no caso de cambios de filtro. As medidas de protección serán as habituais, incluíndo protección respiratoria obrigatoria e luvas para todas elas.
- Ante un posible caso positivo de COVID-19, recoméndase que o espazo onde se aloxou a persoa sexa ventilado durante, polo menos, catro horas. A ventilación debe comezar polo menos dúas horas antes de iniciar os labores de desinfección. Dentro do protocolo de limpeza e desinfección do espazo, recoméndase incluír as reixas de impulsión e retorno de aire; a extracción, a limpeza e desinfección do filtro da unidade interior se a houbese (fancoil, split); e a limpeza e desinfección da unidade interior, se existe, pulverizando unha solución desinfectante.
